Presentatie over godsdienstvrijheid en het verbod op marteling bij de Verenigde Naties

Tijdens een parallel evenement dat Jubilee Campaign tijdens de 58e reguliere zitting van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties organiseerde, hebben juridische experts, lobbyisten en slachtoffers hun veroordeling uitgesproken over het systematische gebruik van marteling in relatie tot de vervolging van religieuze gemeenschappen in Eritrea, Mauritanië, Nicaragua en Pakistan.De sprekers benadrukten dat de internationale gemeenschap het zich niet langer kan veroorloven om de ogen te sluiten voor de wreedheden tegen religieuze minderheden. De tijd van beleefde diplomatie is voorbij – er is nu doortastende actie nodig. De sprekers eisten onmiddellijke internationale interventie om daders ter verantwoording te roepen, de bescherming van kwetsbare gemeenschappen te versterken en gerechtigheid te waarborgen voor slachtoffers van door diverse staten gesteunde religieuze onderdrukking.

Speciaal Rapporteur

Nazila Ghanea

Nazila Ghanea, speciaal rapporteur van de VN voor de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging toonde via een videoverbinding haar medeleven voor de slachtoffers van de schendingen van mensenrechten en stelde dat de vergadering bedoeld was om te leren van hun moed en standvastigheid en om te zoeken naar wegen om dit soort lijden te voorkomen. Ze benadrukte dat het belangrijk is dat er verband wordt gelegd tussen internationale mensenrechten inzake het verbod op marteling en mishandeling enerzijds en de rechten op godsdienstvrijheid anderzijds. Een aantal dagen eerder presenteerde Ghanea een speciaal rapport aan de VN dat ervoor pleit om bruggen te bouwen tussen de mechanismen van de VN-mensenrechtenraad en de verschillende civiele, maatschappelijke partijen die vaak een van deze rechten afzonderlijk verdedigen. Er moet een beter begrip komen voor het verband dat er bestaat tussen deze rechten. Tijdens de presentatie van het rapport waren er 59 landen en meerdere maatschappelijke organisaties die positief reageerden via interactieve dialoog. De verklaringen die de verschillende landen opstelden kunnen gebruikt worden bij eventuele schendingen in die landen om krachtigere acties te kunnen nemen.

Eritrea

Elsa Chyrum

Elsa Chyrum is een activist voor mensenrechten en is gevestigd in Engeland. Zij is tevens directeur van Human Right Concern Eritrea. Zij stelde dat de grondwet van Eritrea uit 1997, in artikel 19, vrijheid van gedachte, geweten en geloof garandeert. In de praktijk wordt deze wet echter niet gehanteerd en heeft de regering een beperking gelegd op het uitoefenen van het geloof van de burgers. In 2002 werden er slechts vier religieuze instituten geaccepteerd: de Eritrese Orthodoxe Tewahedo Kerk, de Katholieke Kerk, de Evangelisch-Lutherse Kerk en de Soennitische Islam. Deze kerkgenootschappen worden zwaar gecontroleerd door de regering en we herinneren ons dat in 2007 het hoofd van de Orthodoxe Kerk, Patriarch Albune Antonios ontslagen werd en onder huisarrest geplaatst tot aan zijn dood in 2022 wegens zijn verzet tegen de bemoeienissen van de staat. In de jaren van huisarrest werd hem medische zorg ontzegd.

Illegale samenkomsten worden afgestraft

Buiten de vier genoemde religieuze instituten is elke andere vorm van samenkomst als geloofsgemeenschap is verboden. Overtreders lopen het risico zonder juridisch proces voor jaren achtereen gevangen gezet te worden. Het regime gebruikt mishandeling en foltering als afschrikmiddel en om iemand te dwingen zijn persoonlijke geloof op te geven. Ook worden overtreders in werkkampen geplaatst, opgesloten in ondergrondse cellen of metalen scheepscontainers en worden onderworpen aan psychische en lichamelijke mishandeling. De regering werd in 2016 door de VN-onderzoekscommissie beschuldigd van misdaden tegen de mensheid en weigert om mensenrechtenorganisaties toegang te verlenen. Elsa Chyrum riep de internationale gemeenschap op om de Eritrese regering ter verantwoording te roepen.

Mauritanië

Cheik Mohamed Mkhaitir

Cheik Mohamed Mkhaitir was 6 jaar lang gevangen in eenzame opsluiting in Mauritanië op laste van afvalligheid nadat hij een artikel had gepubliceerd waarin hij de slavernij en het kaste systeem in Mauritanië bekritiseerde. Hij werd psychologisch onder druk gezet en gemarteld. Nu is hij vrij en woont in Frankrijk. Daar zet hij zich in voor de mensenrechtenorganisatie Lumières Sans Frontières (Lichten zonder grenzen). Cheik legde uit dat Mauritanië er wetten op na houdt die mensen dwingen om één enkele ideologie na te volgen. Er is geen plaats voor het christelijke geloof. Vele christenen hebben het land ontvlucht want het gevolg van een arrestatie is eenzame opsluiting of de dood. Cheik vertelde over een vrouw, genaamd Maria, die nu hetzelfde lot ondergaat als hijzelf heeft ondergaan. Zij zit in eenzame opsluiting gevangen, wordt gemarteld en misschien ter dood gebracht. Hij deed een emotionele oproep voor de noodzaak van interventie en politieke druk om de situatie in Mauritanië te veranderen; om vrijheid van gedachte en meningsuiting te bewerkstelligen.

Nicaraqua

Thibault van den Bossche

Thibault van den Bossche is advocacy officer (belangenbehartiger) bij ECLJ (European Centre for Law and Justice. Onlangs schreef hij een rapport over christenvervolging in Nicaragua. De conclusie is dat de staat van religieuze vrijheid in Nicaragua alarmerend blijft in 2025, met weinig tekenen van verbetering op korte termijn. Daniel Ortega, die sinds 2007 aan de macht is, heeft de Nicaraguaanse grondwet een tiental keer gewijzigd om een steeds totalitairdere greep op het land veilig te stellen. Vanaf 30 januari 2025 zijn Ortega en zijn vrouw, Rosario Murillo, officieel co-presidenten, zonder termijnlimieten, met absolute macht. Het echtpaar controleert nu de wetgevende, rechterlijke en verkiezingsorganen, evenals de regionale en gemeentelijke overheden.

Dictatuur

Het regime van Ortega is geleidelijk veranderd in een dictatuur, niet alleen gericht op de politieke oppositie, maar ook op de katholieke kerk en het maatschappelijk middenveld. Sinds de met geweld onderdrukte protesten van 2018 (waarbij 325 doden werden) is de katholieke kerk een belangrijk doelwit. Aanvankelijk diende de kerk als bemiddelaar tussen demonstranten en de regering; later werd de kerk beschuldigd van samenzwering en optreden als buitenlandse agent. De katholieke kerk en christenen in het algemeen werden gezien als een bedreiging vanwege de kritiek op mensenrechtenschendingen.

Rapport

Volgens het in december 2024 gepubliceerde rapport van het Europees Centrum voor Recht en Rechtvaardigheid (ECLJ), "De vervolging van christenen in Nicaragua (2018-2024, hier beschikbaar)", zijn sinds 2018 meer dan 870 aanvallen op de katholieke kerk gedocumenteerd. Deze omvatten willekeurige arrestaties, fysieke aanvallen, de sluiting van gebedshuizen en de inbeslagname van religieuze eigendommen. Meer dan 12.000 christelijke processies zijn geannuleerd, meer dan 5.600 verenigingen - de meeste christelijke - zijn ontbonden, 22 christelijke media zijn gesloten en 245 geestelijken, waaronder vier bisschoppen, zijn verbannen.

Pakistan

 Joseph Jansen

Naast het werk dat Joseph Jansen met het team van Jubilee Campaign in Pakistan ‘on the ground’ doet – het vrijkopen van slaven en het bijstaan van slachtoffers van de Pakistaanse blasfemiewetten, laat hij ook zijn stem horen op een hoger niveau om te pleiten voor fundamentele veranderingen. Hij benoemde de vier grootste kwesties die alarmerend zijn: (valse) beschuldigingen van blasfemie, religieuze vervolging, slavernij en de laksheid en nalatigheid van de staat. Hij benadrukte dat de blasfemiewetten als wapens worden gebruikt tegen religieuze minderheden. De wetten zijn een middel geworden voor onderdrukking en worden regelmatig ingezet bij persoonlijke vetes en religieuze intolerantie. Mensen die beschuldigd worden van blasfemie worden gearresteerd, mishandeld en langdurig gevangengezet en vaak ter dood veroordeeld. Jansen gaf voorbeelden van enkele individuele schrijnende zaken die nu spelen waarbij hij foto’s van deze gevangenen liet zien om dit lijden een gezicht te geven.

Opgehitste menigten

Het gebeurt nog wel eens dat een beschuldigde door een opgehitste menigte wordt gelyncht voordat de politie ter plaatse is. Jansen wijst terug naar de rellen die uitbraken in augustus 2023 in Jaranwala waarbij 26 kerken en meerdere huizen werden geplunderd en in brand gestoken door een woedende menigte, naar aanleiding van een valse aantijging. Van de 300 arrestanten werden de meesten op borgtocht vrijgelaten. Als dit gedrag onbestraft blijft, zal het eerder toenemen dan afnemen.

Gedwongen bekeringen

Jansen belichtte ook het veelvuldig voorkomende fenomeen van de vele ontvoeringen van minderjarige meisjes en vrouwen die gedwongen worden zich tot de islam te bekeren en te trouwen met hun ontvoerder. De nalatigheid van de staat is hier overduidelijk aantoonbaar. Dit is niet alleen een zaak van godsdienstvrijheid maar ook van menselijke waardigheid. Hier is de overlap tussen de verschillende rechten van de mens duidelijk zichtbaar.

Slavernij in Pakistan

Ook kreeg Jansen de kans om internationale aandacht te vragen voor de intergenerationele slavernij wat nog nooit door de staat is verbannen. Generaties families worden in steenfabrieken te werk gesteld om de decennia langlopende familieschulden te vereffenen. Het gaat om 4,5 miljoen volwassenen en kinderen die zich in deze benarde situatie bevinden en ook zij worden niet beschermd tegen misbruik, mishandeling en uitbuiting.