Geweld tegen vrouwen in Noord-Koreaanse gevangenissen: 'Ik voel de pijn nog steeds'
Vrouwen die gevangen zitten in Noord-Koreaanse gevangenissen zijn slachtoffer van veelvuldige en ernstige mensenrechtenschendingen. Dat blijkt uit een VN-rapport dat eind juli werd gepubliceerd. Het rapport is gebaseerd op honderd verklaringen van Noord-Koreaanse vrouwen die tussen 2009 en 2019 gevangen zaten. Zij werden gearresteerd nadat ze hadden geprobeerd het land te ontvluchten.
Hoewel het in Noord-Korea verboden is om naar het buitenland te reizen, ondernemen sommige vrouwen gevaarlijke tochten om voedsel, geld of een nieuw leven te vinden. Ze vallen vaak in de handen van mensenhandelaars, waardoor ze eindigen als goedkope arbeiders, seksslavinnen of zelfs in een gedwongen huwelijk. Wanneer ze terugkeren naar Noord-Korea worden deze vrouwen opgepakt door het Ministerie van Staatsveiligheid of het Ministerie van Volksveiligheid. De meesten worden zonder eerlijk proces veroordeeld tot celstraffen.
De schrijvers van het rapport melden dat degenen die terugkeren systematisch worden gestraft en slachtoffer worden van talloze mensenrechtenschendingen. Degenen die worden bestempeld als verraders worden extra zwaar gestraft, in het bijzonder degenen die hebben geprobeerd om Zuid-Korea te bereiken of contact probeerden te maken met christelijke groepen.
Gebroken ribben
‘Ik werd geschopt en met een knuppel geslagen door een beambte die het vooronderzoek uitvoerde. We werden het wreedst behandeld op het Ministerie van Staatsveiligheid. Als uitkomt dat iemand tijdens z’n verblijf in China naar een Zuid-Koreaanse kerk is geweest, dan is diegene dood. Ik probeerde daarom uit alle macht mijn leven in China te verhullen. Als gevolg daarvan werd ik in elkaar geslagen. Ik werd zo hard geslagen dat ik mijn rib brak. Ik voel de pijn nog steeds’, vertelde een getuige.
Vrouwen vertelden hoe ze werden vastgehouden in onmenselijke, overbevolkte en onhygiënische omstandigheden. Ze hadden geen of nauwelijks toegang tot daglicht en frisse lucht. Ze werden regelmatig onderworpen aan marteling en mishandeling en werden persoonlijk of gezamenlijk gestraft door de gevangenisbewakers, bijvoorbeeld wanneer ze het zware werk waartoe ze werden gedwongen niet afkregen.
‘Ik sliep niet en werkte alleen maar, omdat ik niet in elkaar geslagen wilde worden. Het was zo ondraaglijk, dat ik zelfs heb geprobeerd om zelfmoord te plegen’, zei een andere vrouw.
Seksueel geweld
Gedetineerden worden gedwongen tot inwendige lichamelijke onderzoeken, waarbij ze zichzelf volledig moeten uitkleden. Volgens internationaal recht kan dit bestempeld worden als seksueel geweld en mishandeling. Onder bepaalde omstandigheden kan het zelfs beschouwd worden als marteling en verkrachting. Sommige vrouwen melden seksueel geweld door bewakers, of waren getuige van seksueel geweld door bewakers bij andere gevangenen.
Volgens meerdere verklaringen probeerden gevangenisbeambten in sommige gevallen een abortus op te wekken bij zwangere gevangenen, door hen te mishandelen of zwaar werk te laten verrichten.
Vrouwelijke gevangenen kregen ook andere gendergerelateerde mensenrechtenschendingen te verduren, zoals het ontzeggen van toegang tot faciliteiten en materialen die nodig zijn voor de vrouwelijke hygiëne. Ook werden ze constant in de gaten gehouden door mannelijke bewakers.
Alle vrouwen meldden dat ze onvoldoende voedsel kregen, waardoor ze ondervoed raakten en soms ophielden met menstrueren.
‘Tijdens mijn verblijf in de gevangenis stierven er vijf of zes mensen. De meeste van hen stierven aan ondervoeding’, zei een getuige die in het rapport is opgenomen.
Tekst gaat verder onder de foto.
Recht op hulp
‘Het is hartverscheurend om deze verhalen te lezen van vrouwen die hun land ontvluchtten in een poging om de eindjes aan elkaar te knopen, maar die uiteindelijk gestraft werden’, zegt Michelle Bachelet, Hoge Commissaris voor de Mensenrechten bij de VN. ‘Deze vrouwen zijn vaak slachtoffer geworden van uitbuiting en mensenhandel. Er zou voor hen gezorgd moeten worden, in plaats van hen op te sluiten en te onderwerpen aan nog meer mensenrechtenschendingen. Deze vrouwen hebben recht op gerechtigheid, waarheid en herstel.’
Het rapport bevat een serie aanbevelingen voor de Noord-Koreaanse overheid om het detentiesysteem, waaronder de specifieke behandeling van vrouwelijke gevangenen, in lijn te brengen met internationale normen en standaarden. De aanbevelingen zijn gebaseerd op de Nelson Mandela Rules (standaard minimumregels voor de behandeling van gevangenen) en de Bangkok Rules (VN-regels voor de behandeling van vrouwelijke gevangenen).
Niet terugsturen
Verder roepen de opstellers van het rapport andere staten op om het principe van non-refoulement te respecteren. Dit wil zeggen dat vluchtelingen niet teruggestuurd mogen worden als er goede redenen zijn om aan te nemen dat ze gevaar lopen om slachtoffer te worden van ernstige mensenrechtenschendingen. Ook wordt landen gevraagd om steun te bieden aan onderzoek naar internationale misdaden – in het bijzonder misdaden tegen de menselijkheid – die door Noord-Korea worden gepleegd.
‘Deze verklaringen tonen opnieuw de systematische aard van mensenrechtenschendingen in Noord-Korea, en de noodzaak om te blijven zoeken naar wegen om zulke misdaden te straffen’, zei de mensenrechtenchef van de VN. ‘Het VN-mensenrechtenkantoor gaat door met het verzamelen van dit soort bewijs om het proces van strafrechtelijke aansprakelijkheid te ondersteunen, wanneer en waar dat ook maar mogelijk is.’