Gilmore gaat komende twee jaar namens EU mensenrechten promoten
De Europese Unie heeft sinds 28 februari 2019 een nieuwe speciale vertegenwoordiger voor de mensenrechten: de Ier Eamon Gilmore. Hij volgt daarmee Stavros Lambrinidis op, die als eerste deze functie vervulde sinds 2012. Gilmore is op 1 maart 2019 gestart met een eerste termijn van twee jaar. Als speciaal vertegenwoordiger van de EU (SVEU) moet Gilmore het mensenrechtenbeleid van de Europese Unie doeltreffender en zichtbaarder maken. Daarvoor heeft hij een ruim en flexibel mandaat dat hij kan aanpassen aan veranderende geopolitieke omstandigheden. In zijn nieuwe functie werkt Gilmore nauw samen met de Europese Dienst voor extern optreden (een soort ministerie van Buitenlandse Zaken van de EU).
De 63-jarige Gilmore is geen onbekende met mensenrechten. Als vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken in Ierland was hij onder andere verantwoordelijk voor de uitvoering van het Goede Vrijdagakkoord, een belangrijke stap in het vredesproces in Noord-Ierland. Ook was hij van 2015 tot begin 2019 SVEU voor het vredesproces in Colombia, een rol waarvoor hij van alle betrokken partijen veel waardering ontving.
EU in de wereld
Eamon Gilmore ondersteunt met zijn collega-vertegenwoordigers de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid (de ‘Buitenlandminister’ van de EU). Momenteel werken er acht SVEU’s over de hele wereld en geven zo een gezicht en een stem aan de EU en haar beleid. De vertegenwoordigers vragen aandacht voor zaken die de EU zorgen baren of belangrijk vindt. Ook spelen ze een belangrijke rol bij het versterken van de positie van de EU in de internationale gemeenschap.
De vertegenwoordigers hebben elk hun eigen werkterrein, en deze zijn Bosnië en Herzegovina, Centraal Azië, Hoorn van Afrika, Mensenrechten, Kosovo, het vredesproces in het Midden-Oosten, de Sahel en Zuid-Kaukasus en de crisis in Georgië.
EU en mensenrechten De Europese Unie hecht veel belang aan mensenrechten. Daarom kondigde het in 2000 het EU-Handvest van de grondrechten af, dat in 2009 juridisch bindend werd gemaakt door het Verdrag van Lissabon.
Het Verdrag van Lissabon zegt dat de EU en de lidstaten de grondrechten van burgers moeten respecteren en mensenrechten buiten de EU moeten versterken. Daarbij zorgt de Raad van de EU er voor dat bij het maken van nieuwe EU-regels men rekening houdt met mensenrechten. Ook zet de Raad zich in voor een betere naleving van mensenrechten bij het contact met landen en organisaties buiten de EU.