De tragedie van Pakistans gevangen bruiden
Dit artikel is het laatste deel in een serie van vier over het thema 'Leven als christen in Pakistan'. Onze collega Mirjam was eind 2017 enkele weken in Pakistan en ontmoette veel christenen, die haar lieten zien hoe het is om als gelovige te leven in dit door moslimextremisten beheerste land. De 15-jarige Mehreen Rafiq is alleen thuis, als er ineens mensen haar huis binnendringen. Ze herkent Miran Bibi, een collega van haar moeder, en haar zoon Shahbaz. Het angstige meisje wordt meegenomen naar hun huis, waar ze haar dwingen om moslim te worden. Shahbaz blijkt bovendien zijn zinnen op de tiener te hebben gezet en dwingt haar met hem te trouwen. Tegen de tijd dat Mehreens moeder aangifte doet van ontvoering, is het al te laat. Mehreen is ondergebracht bij verwanten van haar ‘schoonfamilie’ en is onbereikbaar voor de politie.
Ook de daaropvolgende rechtszaak verloopt niet zuiver. Het dossier vermeldt onterecht dat Mehreen achttien jaar is en dus volwassen voor de wet. Daarom heeft ze geen toestemming van haar ouders meer nodig om zich te bekeren of te trouwen. Dat laatste mogen meisjes namelijk al vanaf zestien jaar.
De rechter gelooft niet dat Mehreen onder druk stond toen ze verklaarde dat ze zich vrijwillig heeft bekeerd en is getrouwd, en beslist dat het meisje bij haar schoonfamilie blijft. Haar moeder staat met lege handen, Mehreen zit vast in een ongewild huwelijk.
Verkracht en bedreigd In Pakistan zitten veel meisjes en vrouwen in een situatie zoals die van Mehreen. Gedwongen bekeringen en gedwongen huwelijken zijn er een groot probleem. De slachtoffers zijn meestal arm en behoren tot religieuze minderheden, zoals christenen en hindoes. Net zoals Mehreen getuigen deze vrouwen vaak onder dwang dat hun bekering en huwelijk vrijwillig waren.
Maar daar klopt niks van, zegt dr. Ramesh Vankwani in de Pakistaanse krant Dawn. Vankwani is de leider van de Pakistan Hindu Council, het overkoepelende politieke orgaan van hindoes. ‘Deze mannen, die vaak al getrouwd zijn, ontvoeren de meisjes, houden hen vijftien dagen gevangen, verkrachten hen en met bedreigingen en intimidatie dwingen ze de meisjes te zeggen dat ze vrijwillig zijn bekeerd’, schetst hij.
Lees verder onder de foto
Het zijn echter niet alleen ontvoeringen waardoor meisjes en vrouwen terechtkomen in deze situaties. Soms gaan ze vrijwillig in op huwelijksaanzoeken. Mannen verleiden hen door te zeggen dat ze met een huwelijk een beter leven
krijgen; een leven met een huis, medicijnen en bruidsschatten voor hun dochters. Maar zelfs dan kun je niet spreken van een gelijkwaardig huwelijk, zegt een mensenrechtenactivist in het Dawn-artikel: ‘Ook als er geen dwang bij komt kijken, dan nog is het geen volledige toestemming. In het geval van minderjarigen zou het überhaupt niet als toestemming moeten worden beschouwd, maar als dwang.’
Veel zaken onbekend Om hoeveel vrouwen en meisjes het gaat, is niet exact bekend. De cijfers hierover worden namelijk nergens bijgehouden. Uit lokale en landelijke kranten blijkt wel dat het nagenoeg altijd gaat om een bekering van het christendom of hindoeïsme naar de islam. Tevens bleek uit een Pakistaans onderzoek naar mediaberichten dat er 1791 bekeringen plaatsvonden tussen 2000 en 2012. Daarbij ging het in 624 gevallen om christenen.
Volgens de Pakistaanse mensenrechtenorganisatie Movement for Solidarity and Peace worden er elk jaar ongeveer duizend christelijke en hindoeïstische meisjes en vrouwen tussen de 12 en 25 jaar ontvoerd voor gedwongen huwelijken met een moslim. Maar waarschijnlijk ligt het werkelijke aantal hoger, omdat veel zaken onbekend blijven. Door hun armoede gaan mensen niet snel naar de politie; ze hebben gewoonweg geen geld voor juridische procedures. Schande
Wanneer een meisje als Mehreen eenmaal is getrouwd, dan is het voor haar erg moeilijk om te vluchten en terug te keren naar huis. Niet alleen kan ze slachtoffer worden van wraakacties en beschuldigingen van afvalligheid van de islam. Ook haar eigen familie kan haar als een schande beschouwen.
‘Om bij haar echtgenoot te blijven, lijkt dan het minste van twee kwaden’, legt mensenrechtenadvocate Fatima Halepoto uit in de krant Dawn. ‘Maar wat deze tragedie nog groter maakt, is dat de vrouw en haar eventuele kinderen ook nooit volledig zullen worden geaccepteerd door de familie van de echtgenoot. Ik ken situaties waarin ze moesten wonen in een aparte kamer los van het huis.’
Lees verder onder de foto
Tijdens hun huwelijk krijgen de vrouwen vaak te maken met psychologische en fysieke mishandeling. Sommige vrouwen belanden zelfs in de seksindustrie. Ze waren dan de derde of vierde vrouw van hun man en werden gebruikt voor betaalde seks. Als ze uiteindelijk toch scheiden, worden ze vaak niet meer geaccepteerd door hun familie, omdat die hun situatie als een schande beschouwt.
Partijdige overheid Hoewel gedwongen bekeringen en huwelijken een groot en veelvoorkomend probleem zijn in Pakistan, hoeven Mehreen en haar lotgenoten niet te rekenen op veel hulp van de overheid en lokale autoriteiten. Ambtenaren en politie laten zich vaak leiden door religieuze of sociale vooroordelen en stellen zich daardoor partijdig op. Ze doen weinig aan deze misdaden en werken er in sommige situaties zelfs aan mee.
Dit overkwam bijvoorbeeld de 23-jarige Laveeza Bibi. Zij werd ontvoerd uit haar huis door twee gewapende mannen. Laveeza werd gedwongen om zich te bekeren tot de islam en te trouwen met één van haar ontvoerders. De politie was zeer terughoudend bij het opnemen van de aangifte van de familie en bij het onderzoek naar de zaak. De 14-jarige Mehwish overkwam hetzelfde; de politie deed geen onderzoek of een poging om het christelijke meisje te redden.
Het probleem staat wel op de agenda van de Pakistaanse overheid. Enkele jaren terug werd door de Pakistan Muslim League, de belangrijkste moslimpartij in Pakistan, een wetsvoorstel ingediend om kindhuwelijken te voorkomen. Er moesten hogere straffen komen voor hen die met minderjarigen trouwden en de huwelijksleeftijd moest worden verhoogd naar achttien jaar.
Het plan werd echter weer ingetrokken na verzet van de Council of Islamic Ideology, die het voorstel ‘anti-islamitisch’ en ‘blasfemisch’ noemde. Wel werd vorig jaar de gevangenisstraf voor gedwongen huwelijken verhoogd naar maximaal tien jaar of een boete van maximaal 1 miljoen roepies (ongeveer 7.290 euro).
Lees verder onder de foto
Kindhuwelijken beëindigen Vanuit particuliere hoek wordt wel hulp geboden aan de slachtoffers. Verschillende hulporganisaties geven juridische hulp en vangen slachtoffers op in zogenaamde ‘safehouses’, waar de ontvoerders niet naar binnen mogen.
Ook internationaal is er aandacht voor het probleem. In november vorig jaar spraken tijdens ‘The Universal Periodic Review’* verschillende VN-organisaties hun zorg uit over gedwongen huwelijken en de positie van vrouwen en religieuze minderheden in Pakistan.
Tevens is het land lid van de internationale organisatie SAIEVAC, die kindhuwelijken in Zuid-Azië wil beëindigen. Bovendien is Pakistan één van de eerste landen die met de VN-werkgroep ‘Sustainable Development Goals’ zich ten doel heeft gesteld om kindhuwelijken voor 2030 te beëindigen.
Gevangen Het is niet bekend hoe het nu gaat met Mehreen. Het is goed mogelijk dat ze, zoals veel vrouwen, gevangen zit in een huwelijk dat ze niet wilde, een religie moet naleven waar ze niet voor koos en een schoonfamilie heeft die haar en haar eventuele kinderen buitensluit. Laten we hopen dat haar verdere fysieke en geestelijke mishandeling bespaard blijft en laten we bidden voor alle vrouwen die moeten leven zoals zij.
* Dit is een jaarlijkse officiële VN-gebeurtenis, waarbij de mensenrechtensituatie in alle lidstaten onder de loep wordt genomen.
Teruglezen: